Patryk Pilich Kancelaria Radcy Prawnego » Upadłość konsumencka

Z pewnością w ostatnich latach o upadłości konsumenckiej słyszała większość z nas. Temat ten był niejednokrotnie poruszany w mediach nie tylko przy okazji kłopotów finansowych gwiazd. Upadłość konsumencką szeroko komentowano z uwagi na stosunkowo niedawne zmiany legislacyjne ułatwiające możliwość oddłużenia w przypadku niewypłacalności osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Co to jest upadłość konsumencka? Jak wygląda postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?

O upadłości konsumenckiej mówimy w przypadku niewypłacalności, czyli braku możliwości regulowania swoich zobowiązań przez okres co najmniej 3 miesięcy. Ogłosić upadłość konsumencką możemy po przeprowadzenie postępowania sądowego. Postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej inicjuje pisemny wniosek, składany na formularzu, w którym należy wskazać m.in.: niezbędne dane osoby, której upadłość sąd ma ogłosić, listę wierzycieli, wykaz zobowiązań i wierzytelności ze wskazaniem stanu zadłużenia, wykaz majątku. Do wniosku należy dołączyć dokumenty, które będą stanowić dowód naszych twierdzeń zawartych we wniosku.

Postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest sformalizowane, a sąd wydaje orzeczenie głównie na podstawie przedłożonych przez nas dokumentów (np. umów kredytowych, dokumentów wskazujących na prowadzenie przeciwko nam egzekucji komorniczej, wyroków sądów lub nakazów zapłaty, na podstawie których jesteśmy zobowiązani do zapłaty na rzecz naszych wierzycieli). Stąd ważne jest, aby wniosek sformułować w sposób poprawny i wyczerpujący. Postępowanie sądowe kończy wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości konsumenckiej, w którym sąd wyznacza syndyka masy upadłości. Syndyk pod nadzorem sędziego komisarza przeprowadza drugi etap postępowania, w ramach którego dokonuje spisu wierzytelności oraz spisu naszego majątku i ustala plan spłaty wierzycieli albo kieruje do sądu wniosek o umorzenie zobowiązań dłużnika bez planu spłaty. Tak się dzieje wówczas, gdy sytuacja finansowa dłużnika jest na tyle zła, że brak jest szans na to, iż dłużnik spłaci któregokolwiek z wierzycieli choćby w części. Skutkiem ogłoszenia upadłości może być także umorzenie części zadłużenia.

Kto może ogłosić upadłość konsumencką?

Wniosek o ogłoszenie upadłości może być złożony w szczególności przez konsumenta, czyli osobę nieprowadząca działalności gospodarczej. Ponadto, z wnioskiem o ogłoszenie upadłości konsumenckiej może wystąpić także m.in. były przedsiębiorca, nawet jeżeli jego zadłużenie powstało w związku z prowadzoną wcześniej działalnością gospodarczą, czy były wspólnik spółek osobowych.

Przepisy o upadłości konsumenckiej będą stosowane także wobec:

- udziałowców i członków organów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcjonariuszy i członków organów spółki akcyjnej, w tym w stadium w organizacji;

- likwidatorów spółek prawa handlowego;

- członków zarządu w spółce partnerskiej oraz członków rady nadzorczej w spółce komandytowo-akcyjnej;

- członków stowarzyszeń oraz fundatorów fundacji, jak również członków organów tych podmiotów.

Co istotne, dzięki nowelizacjom przepisów w ostatnich latach, aktualnie składając wniosek o ogłoszenie upadłości nie trzeba wykazywać, że dłużnik doprowadził do niewypłacalności w sposób niezawiniony (np. wskutek nadzwyczajnego zdarzenia, choroby, utraty pracy itp). Powyższe oznacza, że nawet wówczas, jeżeli do zadłużenia doprowadziła nas niefrasobliwość lub nieprzemyślane decyzje w sprawach inwestycji czy zawarcia kolejnych umów kredytowych (tzw. spirala kredytowa), możemy skutecznie zainicjować postępowanie o ogłoszenie upadłości i otrzymać satysfakcjonujące nas rozstrzygnięcie.

Na koniec trochę statystyki. Liberalizacja przepisów o postępowaniu upadłościowym w zakresie dotyczącym upadłości konsumenckiej doprowadziła w ostatnich latach do ogromnego wzrostu postępowań sądowych. W związku z tym, że do ogłoszenia upadłości konsumenckiej w przeważającej liczbie przypadków wystarczy wykazać stan swojego zadłużenia utrzymujący się przez 3 miesiące, liczba uwzględnianych wniosków również znacząco wzrosła. W raporcie opublikowanym przez Centralny Ośrodek Działalności Gospodarczej czytamy, że w 2019 r. sądy ogłosiły upadłość 7944 osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Rok później – w 2020 r. odnotowano wzrost o 64,7%.

Z uwagi na to, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej niejednokrotnie może być jedynym możliwym rozwiązaniem podjętym w celu wyjścia z zadłużenia, w przypadku utrzymujących się kłopotów finansowych warto przeanalizować swoją sytuację pod kątem możliwej upadłości.

radca prawny

Patryk Pilich