Patryk Pilich Kancelaria Radcy Prawnego » Koszty najmu pojazdu zastępczego wskutek kolizji drogowej. Czy ubezpieczyciel może odmówić ich zwrotu?

W poprzednim artykule wyjaśniłem jakie są granice odpowiedzialności ubezpieczyciela OC sprawcy kolizji drogowej w zakresie naprawy uszkodzonego samochodu oraz znajdującego się w nim mienia. Ubezpieczyciel ponosi również odpowiedzialność za szkodę jaką ponosimy wskutek braku możliwości korzystania z własnego samochodu podczas jego naprawy, co wiąże się z koniecznością wynajęcia na ten okres pojazdu zastępczego.

Powyższe nie budzi aktualnie wątpliwości w orzecznictwie. W uchwale z dnia 17 listopada 2011 r. Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że „Odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej." (Uchwała SN z dnia 17 listopada 2011 r., sygn. akt III CZP 5/11, OSNC 2012/3/28).

W konsekwencji powyższego każda osoba fizyczna, która wykorzystywała samochód jako środek do prowadzenia bieżących czynności życia codziennego, a której samochód został zniszczony lub uszkodzony wskutek kolizji i w związku z tym jest objęty odpowiedzialnością cywilną ma prawo do zwrotu wydatków za najem.

W jakich sytuacjach ubezpieczyciel może odmówić pokrycia kosztów najmu pojazdu zastępczego?

Pamiętajmy, że zasada pełnego odszkodowania również ma swoje granice.

Po pierwsze czas najmu, za który zakład ubezpieczeń powinien zwrócić poszkodowanemu poniesione wydatki za najem jest ograniczony niezbędnym czasem na naprawę uszkodzonego samochodu albo niezbędnym czasem do zakupu nowego samochodu (w przypadku szkody całkowitej). Ubezpieczyciel określając uzasadniony okres najmu powinien rozpatrywać każdy przypadek indywidualnie, ale musimy mieć na względzie, że jesteśmy uprawnieni do korzystania z samochodu zastępczego przez okres, w którym faktycznie nie możemy korzystać z naszego pojazdu. Jeżeli zatem otrzymamy informację z serwisu, że samochód został już naprawiony i jest gotowy do odbioru, powinniśmy niezwłocznie zrezygnować z najmu pojazdu zastępczego. W innym przypadku koszty powstałe z tytułu najmu po zakończeniu naprawy samochodu nie będą zapewne uwzględnione przez ubezpieczyciela.

Po drugie stawki najmu i klasa wynajętego samochodu. Poszkodowany ma prawo dochodzić odszkodowania za najem pojazdu zastępczego z OC sprawy, jeżeli wynajął pojazd tej samej klasy co uszkodzony, a cena stawek za tego typu usług stosowana przez wypożyczalnie, z której skorzystał w żaden sposób nie odbiega od średnich cen na rynku. Wówczas koszty związane z najmem pojazdu zastępczego stanowią zwykłe następstwa kolizji i pozbawienia możliwości korzystania z własnego pojazdu i mieszczą się w ramach adekwatnego związku przyczynowo-skutkowego, a co za tym idzie roszczenie poszkodowanego w tym zakresie należy uznać za usprawiedliwione.

Co w sytuacji, w której ubezpieczyciel niezasadnie odmówi wypłaty lub zaniży odszkodowanie z tytułu najmu pojazdu zastępczego?

W takiej sytuacji możemy dochodzić zapłaty odszkodowania przed sądem. W postępowaniu sądowym będziemy musieli wykazać, że:

nie mogliśmy korzystać z uszkodzonego samochodu przez wskazany okres,
nie posiadaliśmy innego pojazdu,
wynajęliśmy samochód zastępczy na okres niezbędny do naprawy naszego samochodu,
wynajęty samochód był tej samej klasy co uszkodzony.
stawki najmu były stawkami stosowanymi na rynku lokalnym.

Podsumowując, zakład ubezpieczeń jest zobowiązany do respektowania zasady pełnego odszkodowania, określonej w art. 361 § 2 kodeksu cywilnego przy zastrzeżeniu, że odszkodowanie powinno objąć wyłącznie zwykłe, regularne następstwa działania lub zaniechania, które doprowadziły do powstania szkody.

radca prawny,

Patryk Pilich